راهبرد چین برای غلبه یوان دیجیتال بر دلار

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ به تازگی بورس نفت و گاز شانگهای (SHPGX) اعلام کرد، از یوان دیجیتال (ارز دیجیتال بانک مرکزی چین) برای نخستین بار در تسویه معامله نفت استفاده می‌کند. ۱۹ اکتبر شرکت نفتی (PetroChina International) چین با استفاده از یوان دیجیتال 1 میلیون بشکه نفت خام خریداری کرد که در راستای برنامه پکن مبنی بر ترویج استفاده از یوان دیجیتال در تجارت بین‌المللی است.

هرچند بورس نفت و گاز شانگهای جزئیات فروشنده و قیمت معامله را اعلام نکرده است، اما این اقدام نقطه عطف مهمی در راستای کاهش وابستگی به دلار آمریکا و افزایش پذیرش جهانی یوان است. در سال‌های اخیر پکن همواره روی توسعه و پذیرش ارز دیجیتال خود کار کرده و تراکنش اخیر نیز نشان دهنده پیشرفت این ابتکار نوین است.

در ژانویه ۲۰۲۲ بانک خلق چین اعلام کرد، ۲۶۱ میلیون نفر دارای کیف پول یوآن دیجیتال هستند. در مقایسه با جمعیت ۹۰۳ میلیون نفری، این رقم نشان‌دهنده نرخ جذب ۲۸.۸۹ درصدی است

افزایش کاربرد یوآن در مبادلات انرژی

چین چارچوب چهاردهمین برنامه پنج ساله خود را برای توسعه ملی اقتصادی و اجتماعی ارائه کرده است. در چارچوب این طرح، پکن به ایجاد سازوکار مالی قوی و نوین متعهد شده است که ویژگی‌هایی مانند قابلیت انطباق، رقابت شدید و کاربرد جهانی دارد. سنگ بنای اصلی این تعهد، ارز دیجیتال است که می‌تواند نقش محوری در تلاش متحول‌کننده ایفا کند.

به تازگی با موافقت شرکت فرانسوی «توتال‌انرژیز» برای استفاده از یوان در مبادلات گاز مایع با شرکت ملی نفت فلات قاره چین، این ارز به طور رسمی وارد بازار گاز شده است. همچنین در هفته گذشته معامله گاز مایع دیگری به همین صورت میان شرکت ملی نفت فلات قاره چین و شرکت فرانسوی Engie انجام شد؛ هرچند در این تراکنش‌ها از یوان دیجیتال استفاده نشد.

۱۹ اکتبر بانک تجاری دولتی چین قرارداد همکاری محوری را با بزرگترین بانک امارات متحده امضا کرد. این قرارداد در جریان اجلاس جاده ابریشم چین رونمایی شد. پکن همچنین شاهد امضای قرارداد ارز دیجیتال به وسیله بانک مرکزی چین با بانک مرکزی امارات بود.

افزایش پذیرش چینی‌ها

در ژانویه ۲۰۲۲ بانک خلق چین اعلام کرد، ۲۶۱ میلیون نفر دارای کیف پول یوآن دیجیتال هستند. در مقایسه با جمعیت ۹۰۳ میلیون نفری، این رقم نشان‌دهنده نرخ جذب ۲۸.۸۹ درصدی است. علاوه بر این، صرف داشتن کیف پول تضمینی برای کاربرد فعال ارز دیجیتال نیست. احتمالاً بسیاری از آنها به امید کسب ارز رایگان چنین تصمیمی گرفتند، زیرا در سال ۲۰۲۲ و در راستای کاربرد آزمایشی ارز دیجیتال در مجموع ۳۴۰ میلیون یوان به صورت جایزه میان کاربران توزیع شد.

در راستای گسترش استفاده از یوان دیجیتال، بانک‌های چینی یکپارچه‌سازی ارزهای دیجیتال بانک مرکزی را برای تراکنش‌های تجاری بزرگ آغاز کردند؛ برای نمونه یک بانک چینی از یوان دیجیتال برای خرید محصولات مورد نیاز استقبال کرد. همچنین بانک کشاورزی این کشور با صدور نخستین تسهیلات یوآن دیجیتال به مبلغ ۵۰۰ هزار یوان، نقطه عطف مهمی در این زمینه رقم زد. این بانک‌ها دارای ظرفیت تأثیرگذاری بالایی بر میلیون‌ها فرد و کسب‌وکارهای داخلی و بین‌المللی متعدد هستند و نقش اساسی در پیشبرد پذیرش گسترده یوان دیجیتال دارند.

سایر مناطق چین نیز استفاده از یوان دیجیتال را در برنامه‌های عمومی خود قرار داده‌اند؛ به عنوان نمونه، از آوریل ۲۰۲۲ ساکنان استان ژیجیانگ از یوان دیجیتال برای پرداخت مالیات و دریافت خدمات اجتماعی استفاده می‌کنند. یوان دیجیتال به عنوان وسیله پرداخت در اتوبوس عمومی گوانگ ژو و مترو در ۱۲۵ ایستگاه کاربرد دارد. هدف از این سیاست گذاری تبدیل یوان دیجیتال به روش بهینه پرداخت در چین است.

بین‌المللی کردن یوآن دیجیتال

مقام های چینی به طور پیوسته استفاده فرامرزی یوآن دیجیتال را به وسیله راهبرد‌های متعدد ترویج می‌کنند. در این راستا شرکت‌های تابعه چینی بانک‌های بین‌المللی مانند DBS Bank و BNP Paribas با بانک خلق چین همکاری می‌کنند تا مشتریان خارجی خود را برای استفاده از یوان دیجیتال ترغیب کنند.

بانک خلق چین بخشی از طرح آزمایشی مشترک به نام Project mBridge است. هدف این پروژه ایجاد زیرساخت فرامرزی برای تسویه تراکنش‌های کارآمد و مناسب است. در سال ۲۰۲۲ این پروژه با انجام ۱۶۴ تراکنش با مشارکت ۲۰ بانک در چهار کشور به موفقیت دست یافت که به تسویه کل ۲۲ میلیون دلار منجر شد.

این رویکرد نوآورانه اتکا به شبکه‌ بانکی کارگزاری را حذف و به بانک‌ها اجازه می‌دهد به طور مستقیم با همتایان خارجی خود برای انجام عملیات‌های مالی مختلف ازجمله پرداخت‌ها، تسویه ارز و بازخرید ارتباط برقرار کنند.

مقام های چینی به طور پیوسته استفاده فرامرزی یوآن دیجیتال را به وسیله راهبرد‌های متعدد ترویج می‌کنند

باید توجه کرد، تقریباً نیمی از تمام تراکنش‌ها شامل یوآن دیجیتال می‌شود که در مجموع حدود 1 میلیون و 705 هزار و 453 دلار در صدور، 3 میلیون و 410 هزار و 906 دلار در پرداخت‌ها و تسویه‌های ارزی و 6 میلیون و 811 هزار و 812 دلار آمریکا در بازخرید استفاده شده است.

تمایل به معاملات الکترونیکی یوآن را می‌توان به ادغام یکپارچه ساختار خرده فروشی  یوآن دیجیتال و نقش مهم رنمینبی(RMB)  در شهرک‌های تجاری منطقه‌ای نسبت داد.

سپتامبر ۲۰۲۲ هنگ کنگ به مناطق آزمایشی برای استفاده از یوان دیجیتال در پرداخت‌های فرامرزی پیوست. این حرکت از نظر راهبردی مهم بود، زیرا هنگ کنگ منطقه ویژه اداری و تحت کنترل پکن است و موفقیت در این زمینه می‌تواند نقش جهانی رنمینبی را بیشتر تقویت کند. باید توجه کرد، تا پایان سال ۲۰۲۲، رنمینبی به سومین دارایی بزرگ جهان در ذخایر رسمی ارز تبدیل شد.

همچنین ابتکار «یک کمربند، یک جاده» فرصتی مناسب برای تقویت استفاده بین المللی از رنمینبی است. چین می‌تواند از یوان دیجیتال در پروژه‌های «یک کمربند، یک جاده» استفاده کند که این موضوع توسعه زیرساخت‌ها را تشویق می‌کند. این تغییر می‌تواند به نفع کشورهای جنوب جهانی باشد که قابلیت‌های معاملاتی محدودی بر مبنای دلار دارند.

هرچند گسترش کاربرد یوان دیجیتال در چارچوب طرح «یک کمربند، یک جاده» احتمالاً وابستگی به دلار را کاهش می‌دهد، اما رئیس بانک خلق چین اکتبر ۲۰۲۱ اعلام کرده بود، هیچ برنامه‌ای برای ترویج یوان دیجیتال برای پروژه‌های «یک کمربند، یک جاده»  وجود ندارد.

مقابله با سلطه دلار

افزایش یوان دیجیتال چین در راستای معرفی ارزهای دیجیتال بانک مرکزی نشان دهنده تغییر اساسی در چشم انداز مالی جهانی است. با توجه به اینکه سلطه دلار به وسیله قدرت‌های نوظهور مانند چین به چالش کشیده می‌شود، واکاوی دقیق توسعه یوان دیجیتال ضروری است.

تلاش‌های چین برای به چالش کشیدن هژمونی دلار و بین‌المللی کردن ارز آن مستلزم ایجاد زیرساخت‌های پرداخت جدید و مشوق‌هایی برای سایر کشورها با هدف پذیرش ارز دیجیتال است.

در مجموع، چین به تقویت نفوذ خود در صحنه جهانی از رهگذر سیاست خارجی و پیشرفت‌های فناوری ادامه می‌دهد. از همین روی، راه‌اندازی یوان دیجیتال به مؤلفه مهمی در این راستا تبدیل می‌شود. البته ارزیابی دقیق از تکامل یوان دیجیتال ضروری است، زیرا احتمالاً به آغاز دوره‌ای از تغییرات دگرگون کننده در ساختار مالی جهانی منجر می‌شود.