پیام‌های جام جهانی قطر، از موضوع فلسطین تا ارزش‌های خانوادگی

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ خبرنگار روزنامه انگلیسی ایندیپندنت گزارش کرد، فلسطین در جام جهانی قطر حضور دارد و بدون اغراق می توان این کشور را سی و سومین تیم جام جهانی دانست. فلسطین و آرمانش از چشم هواداران حاضر در جام جهانی قطر دور نماند، بلکه در هر بازی می شد تمرکز اصلی بر آن و همدلی مردم جهان عرب و کشورهای خارجی از هر ملیتی را با آرمان فلسطین حس کرد که نماد بارز آن تحریم رسانه‌های اسرائیلی در قطر و سر دادن شعارهایی در حمایت از فلسطین بود و به فرصتی طلایی برای ملت‌های عرب برای اعلام مخالفت با عادی‌سازی روابط تبدیل شد.

برگزاری جام جهانی در قطر همان گونه که تصاویر آن را در شبکه های اجتماعی و رسانه های بین المللی شاهد بودیم، به منزله نپذیرفتن حضور اسرائیل از سوی اعراب بود، زیرا «جنبش بایکوت» (تحریم) رسانه های اسرائیلی گسترش یافت، رسانه هایی که به شیوه های مختلف تلاش زیادی برای اثبات وجود خود داشتند، اما موفق به انجام این کار نشدند. این را می توان در صحنه های مختلف مشاهده کرد که جوانان عرب مانع از تلاش اسرائیلی ها برای ظاهر شدن به عنوان موجودیتی طبیعی در منطقه شدند.

یکی از مهمترین صحنه هایی که در حاشیه رقابت های جام جهانی به وفور مشاهده شد، برافراشتن پرچم فلسطین بود که هواداران کشورهای مختلف این کار را انجام دادند.

مایکل صافی، خبرنگار روزنامه انگلیسی گاردین در واکنش به برافراشتن پرچم فلسطین در همه جای قطر در ویدئویی گفت: تازه از قطر برگشتم، هر جا می رفتم، در ورزشگاه ها و بازارها افرادی را می‌دیدم که پرچم‌های فلسطین را حمل می‌کردند و به عینه شاهد نفرت آنها از اسرائیل بودم.

نارضایتی آشکار اسرائیل در تحلیل هایی که در رسانه های این رژیم منتشر شد، مشهود بود. روزنامه معاریو در تحلیلی نوشت: جشن های مراکش در جام جهانی (با پرچم فلسطین) ثابت کرد جهان عرب تا عادی سازی روابط با اسرائیل فاصله دارد.

عصبانیت اسرائیلی ها تنها به این موضوع محدود نشد، بلکه باعث شد ارتش اسرائیل آشکارا به فلسطینیان در قدس اشغالی حمله کند؛ فلسطینیانی که پرچم کشورهای عربی حامی فلسطین ازجمله مراکش را برافراشته بودند.

 
هم زمان با درماندگی و استیصال اسرائیلی ها در مقابل ملت های عربی که حول محور فلسطین در جام جهانی قطر جمع شده بودند، میخل اهرونی، خبرنگار اسرائیلی در مقاله ای که روزنامه اسرائیل هیوم با تیتر «فلسطینی ها همه در قطر هستند» منتشر کرد، نوشت: واقعیت شرم آور است. در آنجا همه درباره برتری موضوع فلسطین در جام جهانی صحبت کردند.

تلاش اروپا برای سیاسی کردن جام جهانی

پیام‌های سیاسی جام جهانی قطر فقط به موضوع فلسطین محدود نمی‌شد، بلکه تبعات جنگ اوکراین بر رقابت های جام جهانی تأثیرگذار بود که با حذف روسیه از ادامه رقابت های پلی آف جام جهانی در قاره اروپا همراه شد و اروپایی ها در تلاش برای سیاسی کردن این موضوع بودند.

برخی طرف‌های بین‌المللی نیز تلاش‌هایی برای تحمیل حمایت از اوکراین به هواداران حاضر در جام جهانی کردند، اما تبلیغات غرب نتوانست اهداف خود را محقق کند و جنگ اوکراین به‌جز در موارد بسیار معدودی نتوانست به هم صدایی هواداران کشورها و بازتاب آن در گزارش رسانه های بین المللی تبدیل شود.

به تازگی برخی کشورهای اروپایی حملات شدیدی را علیه قطر آغاز کردند، به گونه ای که جیانی اینفانتینو، رئیس فدراسیون بین المللی فوتبال (فیفا) به حمله کشورهای اروپایی به میزبانی جام جهانی به شدت واکنش نشان داد و گفت، نباید فضای دوحه را با اقدامات نژادپرستانه نسبت به اعراب سیاسی کرد. در همین راستا فیفا با ارسال نامه ای به فدراسیون های فوتبال تمامی 32 تیم شرکت کننده در این رقابت ها، از آنها خواست فقط درباره موضوعات فوتبالی اظهار نظر کنند و به هیچ وجه دوحه را زیر فشار و انتقاد قرار ندهند.

علاوه بر این، رسانه های غربی به دلایل سیاسی از هیچ تلاشی برای جلوگیری از برگزاری آرام و بدون مشکل این رقابت بین المللی دریغ نکردند و با بهانه جویی و دستاویز قرار دادن هر نکته کوچکی، تلاش کردند چهره برخی کشورهای شرکت کننده را مخدوش و سیاسی کنند.

جیانی اینفانتینو، رئیس فدراسیون بین المللی فوتبال (فیفا) به حمله کشورهای اروپایی به میزبانی جام جهانی به شدت واکنش نشان داد و گفت، نباید فضای دوحه را با اقدامات نژادپرستانه نسبت به اعراب سیاسی کرد

کشورهای اروپایی با سوءاستفاده از تصمیم قطر در ممنوعیت استفاده از مشروبات الکلی در ورزشگاه ها دست به اقدامات منفی تبلیغاتی زدند و این چیزی جز ابزار فشار برای ایجاد مشکل بدون مبنای منطقی نیست. با کمال تعجب کشورهایی که همواره شعار «فوتبال سیاسی نیست» سر می‌دهند این روزها با رفتارهای متناقض یکی از بزرگ‌ترین عوامل تحریک سیاسی در جام جهانی 2022 بودند.

جام جهانی قطر، محلی برای دفاع از ارزش ها

با وجود نکات منفی ذکر شده، نکات مثبت بسیاری در جام جهانی قطر ظاهر شد که مهمترین آنها تحمیل بُعد فرهنگی جهان عرب در هنگام پوشش رسانه ای رقابت های فوتبال بود. شاهد جهش کوانتومی در تصاویر این دوره در مقایسه با مسابقات سال های قبل در سکوی تماشاگران بودیم؛ جایی که در تصاویر جام جهانی امسال عکس‌های خانوادگی که میراث جهان عرب و اسلام است، خودنمایی می کرد.

در این میان لنز دوربین عکاسان به دنبال شکار سوژه های جدید، جالب و ناآشنا بودند که لباس سنتی عربی مورد توجه رسانه ها قرار گرفت.

چند ماه پیش در اروپا و کشورهای جهان بحث گسترده ای درباره قوانین قطر در زمینه برخی آزادی های شخصی شکل گرفت، اما بسیاری از این نگرانی ها پس از اظهارات رسمی کارشناسان برگزاری رقابت های جام جهانی که خواستار «احترام به آداب و سنن» بودند، رفع شد و مردم با ملیت های مختلف بدون تأثیر گذاشتن بر آداب و رسوم میزبان جام جهانی، به آداب و سنن جهان عرب و منطقه احترام گذاشتند. از جمله نکاتی که مورد توجه قرار گرفت، واکنش منفی گسترده اعراب به تلاش‌های غرب برای تحمیل ضد ارزش‌هایی است که جامعه عرب آن را نمی پذیرد (موضوع تنها به هنجارها مربوط نمی‌شود، بلکه مربوط به این است که جامعه عرب چیزی را رد می‌کند و چیزی را می‌پذیرد که حق خودش است).

کریستوف ارهارت، خبرنگار روزنامه فرانکفورتر چاپ آلمان و منتشر شده در خاورمیانه چند روز پیش در مقاله ای از اشتباه راهبردی کشورش برای سرمایه گذاری نکردن در جام جهانی 2022 با هدف تقویت روابط و اعتمادسازی با کشورهای عربی گفت و تأکید کرد: دوحه موفق شد به هدف مهمی از اهداف خود در برگزاری جام جهانی یعنی تبدیل آن به «جام جهانی برای همه اعراب» دست یابد.
وی توضیح داد: قطر توانست نسخه عربی جام جهانی را به جهان عرضه کند. علاوه بر این، اعراب امروز با هم در خط فکری مشترکی نسبت به آلمان به طور خاص و غرب به طور کلی در برخورد گزینشی با پرونده حقوق بشر قرار دارند.

بُعد اجتماعی جام جهانی و دور هم جمع شدن خانواده ها

جام جهانی قطر احیای ارزش‌ها و فرهنگ‌هایی را که با گسترش شبکه‌های اجتماعی در حال محو شدن بود، به ارمغان آورد؛ شبکه هایی که باعث انزوای اجتماعی خانواده‌ها شده و ویژگی‌های اصلی خانواده یکپارچه را تحت تأثیر قرار داده بود.

این روزها خانواده ها هر روز منتظر مشاهده یک مسابقه بودند، در خانه‌ها صدای تشویق تیم ها به گوش می رسید و پیر و جوان آماده بودند و زنان و مردان با تعطیل کردن موقت هرگونه فعالیت اجتماعی خارج از فضای جام جهانی، در کنار خانواده هایشان در یک کل بزرگ تر جمع شدند و حتی جلسات نه چندان مهم تحت تأثیر جام جهانی قرار گرفت.

جام جهانی قطر احیای ارزش‌ها و فرهنگ‌هایی را که با گسترش شبکه‌های اجتماعی در حال محو شدن بود، به ارمغان آورد

نه تنها دوحه آماده استقبال گرم از رقابت های جام جهانی بود، بلکه بسیاری از خانواده‌ها در خانه‌هایشان حضور یافتند و اولویت اصلی خود را تماشای پخش مستقیم رقابت ها قرار دادند.

شبکه‌های اجتماعی نیز به تبع این وضعیت، مملو از کاریکاتورهای خنده‌دار و تصاویر جذاب شد که بر هیجان خانواده‌ها و خانواده‌هایی که اعضایشان در جام جهانی حضور داشت، تأثیر می‌گذاشت و روزهای جام جهانی را به روزهای پر هیجانی تبدیل می‌کرد.

طبق گزارش های منتشر شده، رقابت های جام جهانی امسال با سایر دوره ها متفاوت بود، زیرا همزمان با فصل زمستان برگزار شد که در آن خانواده ها دور هم جمع می شدند و وابستگی متقابل اجتماعی شکل می گرفت. این رقابت ها باعث شد خانواده به یکدیگر نزدیکتر شوند و زمان بیشتری را با یکدیگر سپری کنند.

اما نکته مهم جام جهانی امسال حمایت خانواده ها از بازیکنان به ویژه در زمین بازی بود؛ همان گونه که در بازی با مراکش رخ داد و صحنه هایی از در آغوش گرفتن مادر یکی از بازیکنان مراکش پس از پایان بازی در رسانه های دنیا منعکس شد. این حمایت نشان دهنده اهمیت ارزش های عربی و اسلامی و پاسخی روشن به هر کسی است که سعی می کند ارزش های غربی را بر جامعه عربی و اسلامی تحمیل کند.

لیونل مسی، ستاره تیم ملی آرژانتین نیز که با پوشیدن عبای عربی کاپ قهرمانی جام جهانی را بالای سر برد، واقعی ترین و بهترین نمونه برای اثبات ارزش هایی است که قطر در جام جهانی بر فرهنگ غرب تحمیل کرد.